تهوع حرکت ناراحتی و حالت خاص هنگام سفر است که اصطلاحاً ماشین گرفتگی نامیده شده است و برای خیلی افراد پیش می‌آید. البته تهوع حرکت ممکن است هنگام فعالیت‌های دیگری نظیر تاب بازی و از این دست نیز رخ دهد. این مشکل عمدتاً به دلیل عدم هماهنگی بین چشم‌ها و گوش داخلی رخ می‌دهد. گوش داخلی به مغر هشدار می‌دهد که بدن در حال حرکت است اما چشم‌ها هشدار بی‌حرکتی را برای مغز صادر می‌کنند. این عدم هماهنگی شروع بسیاری از نشانه‌های تهوع حرکت است. با اینکه درمانی برای این مشکل وجود ندارد اما به کمک راهکارهایی می‌توان آن را قابل تحمل نمود.

راهکار اول: با این مسأله کنار بیاییم

همان‌طور که اشاره شد راهی برای درمان این مشکل وجود ندارد لذا با انجام یک سری موارد می‌توان با تهوع حرکت کنار آمد.

هوای تازه و مطبوع

برخی افراد هوای تازه را تسکینی برای مشکل خود می‌یابند. کافی است شیشه اتومبیل یا دریچه اتوبوس را باز کرده و تا حد زیادی از این تهوع حرکت بکاهید. در صورتی که مشکل پابرجا بود ماشین را متوقف کرده (در صورت امکان) و برای چند دقیقه بیرون ماشین از هوای تازه استفاده کنید. توقف ماشین و هواخوری بخش عمده مشکلتان را حل می‌کند. در هوای گرم برخی افراد با تهویه مطبوع میانه خوبی دارند اما برخی دیگر هوای تازه را به آن ترجیح می‌دهند. ذائقه خود را شناسایی کرده و از سیستم دلخواهتان برای کاهش این مشکل استفاده کنید.

مسدود کردن دید

همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم مقصر اصلی این ماجرا چشمان شماست. بخش عمده این مشکل مربوط به مشاهده محیط بیرون از ماشین است. کافی است چشمان خود را با پارچه یا چشم‌بند مسدود کنید یا به سادگی چشمان خود را ببندید. اگر می‌توانید داخل ماشین بخوابید بهترین راه ممکن خواهد بود. در صورتی‌که راننده هستید و نمی‌توانید چشمان خود را کاملاً ببندید عینک آفتابی نیز تا حد زیادی می‌تواند به این مسأله کمک کند. اگر از لنز بهره می‌برید سعی کنید موقع سفر آنها را کنار گذاشته و از عینک استفاده کنید.

استفاده از محصولات زنجبیلی

برخی افراد با استفاده از محصولات زنجبیلی مشکل تهوع حرکت را به حدأقل می‌رسانند. آدامس‌های زنجبیلی، آبنبات یا هر خوراکی دیگری (حتی خانگی) که حاوی زنجبیل است می‌توند جوابگو باشد. می‌توانید از زنجبیل دمنوش نیز تهیه کرده و داخل فلاسک با خود حمل کنید.

خوردن خوراکی‌های خشک

برخی تحقیقات حاکی از آن است که خوردن خوراکی‌های خشک و البته ترد مانند بیسکویت می‌تواند عاملی برای کاهش تهوع حرکت باشد. به این دلیل که این خوراکی‌ها اسید اضافی معده را جذب خود می‌کنند.

پناه بردن به طب فشاری

طب فشاری هنر فشردن برخی نقاط بدن است که به زودی مطلبی مفصل از ملودرام در مورد آن منتشر خواهیم کرد. طب فشاری می‌تواند در خصوص تهوع حرکت نیز مفید واقع شود. نِی گوان (Nei Guan) که به طب فشاری ناحیه پی۶ (P6) اطلاق می‌شود راهکار مناسبی برای کاهش ماشین گرفتگی است. این نقطه درون مچ دست، تقریبا ۳ انگشت پایین‌تر از انتهای کف دست قرار دارد. این ناحیه روی گودی وسط مچ دست یافت می‌شود که به کمک آن نیز می‌توانید مختصات دقیق ناحیه P6 را بیابید. این نقطه در طب فشاری برای حالت تهوع پیش‌بینی شده است و تهوع حرکت نیز زیرمجموعه آن بشمار می‌رود. کافی است با انگشت شست خود به مدت ۱۰ ثانیه آن را فشار دهید. در طولانی مدت نیز می‌توانید تکه کاغذ یا پارچه کوچکی را به اندازه یک عدد نخود مچاله کرده و روی این نقطه بگذارید. سپس اطراف مچ خود را با یک پارچه ببندید و اجازه دهید تا انتهای سفر این قسمت تحت فشار باشد. فقط دقت کنید که مچ خود را خیلی محکم نبندید.

راهکار دوم: پیشگیری بهتر از درمان است

همیشه عواملی که می‌تواند از بروز یک مشکل جلوگیری کند نسبت به درمان آن ارجحیت دارد. سعی کنید موارد زیر را در دستور کار داشته باشید.

پرهیز از عوامل محرک

قبل از شروع سفر بیش از حد غذا نخورید و با معده خالی نیز سفر نکنید. تهوع حرکت معمولاً با معده پر تشدید می‌شود لذا از این قضیه برحضر باشید. از هر غذایی که احساس خوشایندی نسبت به آن ندارید (به طبیعت و مزاج هر فرد بستگی دارد) اجتناب کنید. غذاهای سنگین، چرب و تند نیز جزو مواردی هستند که باید از آنها پرهیز کرد.

سفر با معده خالی نیز ممکن است برای برخی افراد مشکل‌ساز باشد. در نهایت از حمل غذاهایی که دارای عطر و بوی فراوان هستند نیز درون ماشین خودداری کنید.

جایگاه مناسب داخل ماشین

از آنجایی که تهوع حرکت (همان‌طور که از نام آن پیداست) به دلیل حرکت بیش از حد رخ می‌دهد سعی کنید مکانی از ماشین را انتخاب کنید که کمترین میزان حرکت و جست‌وخیز را داشته باشد. صندلی کنار راننده معمولاً بهترین مکان بشمار می‌رود. هیچگاه برعکس مسیر حرکت ننشینید. برخی اتوبوس‌ها یا ون‌ها صندلی‌های خلاف جهت حرکت دارند که باعث تشدید این مشکل خواهد شد.

پرهیز از محرک‌های دیداری (بصری)

یکی از عوامل تشدید تهوع حرکت عوامل دیداری است. این مسائل برای بیشتر افراد (حتی کسانی که مشکل ماشین گرفتگی ندارند) صادق است و باید از آنها پرهیز کنند. برای مثال مطالعه داخل ماشین کار اشتباهی است. حرکت ماشین، تمرکز روی کلمات را دشوار کرده و باعث عدم تطابق مغز و چشمان شما خواهد شد. عدم تطابقی که به تشدید تهوع حرکت منجر می‌شود.

یکی از راهکارهایی که تهوع حرکت را کاهش می‌دهد خیره شدن به یک نقطه خاص در سفرهای کوتاه است.

در نهایت اگر با کسی سفر می‌کنید که مشکل شما را دارد و حالت تهوع او عود کرده است از نگاه به وی پرهیز کنید. صحبت کردن در خصوص تهوع حرکت نیز می‌تواند مشکل شما را شعله‌ور کند.

کمک گرفتن از دارو

داروهایی برای مقابله با ماشین گرفتگی وجود دارد که در صورت شدت مشکل شما می‌توانند مفید واقع شوند. ۳ نمونه از این داروها که بیشترین میزان استفاده را دارند به قرار زیر است:

• داروهای آنتی کولینرژیک مانند اسکوپولامین (Scopolamine) که به هیوسین (Hyoscine) نیز شناخته می‌شود.
• داروهای آنتی‌هیستامین مانند پرومتازین (Promethazine)
• داروهای مقلد سمپاتیک مانند افدرین (Ephedrine)

بیشتر این داروها شامل ماده‌ای به نام مکلیزین (Meclizine) هستند که خاصیت ضد تهوع دارد. این دارو عمدتاً بخشی از مغز که مربوط به حرکت است را مورد هدف قرار می‌دهد و برای افرادی که دچار تهوع حرکت هستند مفید است. اگر مشکلتان حاد باشد، ممکن است پزشک شما اسکوپولامین تجویز کند که به صورت خوراکی، موضعی یا وریدی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همیشه قبل استفاده از دارو، مشکلات و عوارض جانبی آن را از دکتر خود جویا شوید.

مصرف زنجبیل

زنجبیل می‌تواند به عنوان یک داروی جانبی (و بدون عوارض) برای کسانی که از مشکل تهوع حرکت رنج می‌برند، مطرح باشد. نصف قاشق چای‌خوری (۲٫۵ میلی‌لیتر) پودر زنجبیل را با یک لیوان آب مخلوط کرده و آن را بنوشید. در عطاری‌ها کپسول‌های زنجبیل وجود دارد که می‌توانید ۲۰ دقیقه قبل از سفر ۲ عدد از آنها را میل کنید. همان‌طور که در بخش قبل نیز اشاره کردیم محصولاتی که شامل زنجبیل هستند را با خود داشته باشید. زنجبیل یک داروی گیاهی بی‌نظیر برای تهوع بشمار می‌ورد.

دخانیات دشمن شما

دخانیات بیشتر اوقات به تهوع حرکت منجر می‌شود لذا تا حد امکان از این عادت نادرست پرهیز کنید. طبق تحقیقات انجام شده عدم استعمال دخانیات در طول شب، مشکل تهوع حرکت را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. اگر نمی‌توانید از دخانیات پرهیز کنید میزان آن را به حدأقل برسانید.

در نهایت این مسأله را در نظر داشته باشید که افراد زیادی مشکل شما را دارند و جای نگرانی نیست. کافی است نکات مطرح شده را رعایت کرده و از سفر خود لذت ببرید.